Voor het maken van de beweging in het sociaal domein is sturen met kwaliteit van groot belang. Dit betreft het hart van de rol van directeuren sociaal domein. Een rol die zij in een drukbevolkt, breed, complex en zich steeds veranderend spelersveld vorm en invulling hebben te geven. Het gaat daarbij steeds meer om netwerksturing en adaptief leiderschap. En vanaf 2017 speelt de financiële beheersbaarheid van de financiën sociaal domein naast het op stoom houden van de beweging in het sociaal domein daarin een steeds grotere rol.
In NDSD verband hebben we er in fasen aan gewerkt. Eerst ging het vooral om 'sturing en bekostiging'. In een tweede fase zijn we aan de slag gegaan met sturen vanuit 'eenvoud en de bedoeling'. Dat bood ons een kompas om op te varen, om meer te werken vanuit leidende principes en uitgangspunten. We organiseerden onze eerste leertraject: leren over werken en sturen vanuit eenvoud en de bedoeling en werkten naar aanleiding daarvan een oogstdocument uit
Vervolgens zaten de directeuren weer in een volgende fase. Vanaf 2017/2018 zijn we het samen leren, samen zoeken, samen verkennen en samen ontwikkelen gaan intensiveren in het netwerk. Ook doen we meer aan signaleren, agenderen en bijdragen aan bestuurlijke advisering. En steeds vaker zijn we initiërend, jagen we zaken aan en dragen we bij aan allerlei trajecten en initiatieven. We proberen elkaar ook scherp te houden, te prikkelen, door reflectie stof tot nadenken te geven. Zo hopen we slimmere stappen te kunnen zetten en via nieuwe banen van denken tot betere handelingsperspectieven te komen.
In het kader van het programma sociaal domein (PSD) is in 2018 ook een traject door gemeenten en rijk gestart dat is gericht op sturen met kwaliteit. Vanuit dit traject is er voor gekozen om van elkaar en met elkaar te leren door het organiseren van rondes van peerreviews. Kwetsbaar, open en oprecht elkaar een kijkje in de keuken bieden, vergelijkbaar met de door VNG gestarte visitatiecommissies in 2019. Tot april 2019 hebben er verschillende ronden van 4/5 gemeenten gedraaid. Een eerste oogst uit die rondes van peerreviews is gepresenteerd in de NDSD algemene bijeenkomst op 12 april 2019. Vanwege de grote belangstelling en het enthousiasme zijn we samen met BZK en VNG en ondersteund door AEF en Significant tot in 2020 doorgegaan met het organiseren van peerreviews.
Over de inzichten die zijn opgedaan over sturen met kwaliteit en de complexiteit van de vraagstukken in het sociaal domein is in maart 2020 een essay geschreven.
In 2020 is er verder door de VNG een kennisnetwerk ‘Grip op het sociaal domein’ opgestart, op advies van de Visitatiecommissie. De Visitatiecommissie helpt gemeenten sinds mei 2019 grip te krijgen op de financiële beheersbaarheid in het sociaal domein. Het animo voor de diensten van de Visitatiecommissie (100 aanmeldingen) is groter dan de capaciteit toelaat en mede daarom wordt dit netwerk opgericht, als ondersteuning voor alle 355 gemeenten. Dit nieuwe netwerk moet gemeenten helpen grip te krijgen op inhoud en financiën in het sociaal domein. Klik hier voor meer informatie over het kennisnetwerk.
